การจัดการสารเคมีในโรงงาน ทำอย่างไรบ้าง ?

สารเคมีนั้นมีบทบาทสำคัญในกระบวนการทางอุตสาหกรรมมากมาย ถือว่าเป็นสิ่งที่จำเป็นมาก ๆ ต่อการขับเคลื่อนอุตสาหกรรม ขับเคลื่อนนวัตกรรม และนำไปสู่ผลิตภัณฑ์ที่ดีขึ้น อย่างไรก็ตาม เราก็ไม่สามารถมองข้ามอันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้เลย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในโรงงานที่มีปริมาณและความถี่ในการใช้งานของสารเคมีเป็นอย่างมาก การจัดการสารเคมีในโรงงาน ที่เหมาะสมช่วยให้มั่นใจในความปลอดภัยของพนักงาน การปกป้องสิ่งแวดล้อม และการปฏิบัติตามมาตรฐานทางกฎหมายนั่นเอง

วิธีการจัดการสารเคมีในโรงงานทีละขั้นตอน

การตรวจสอบสารเคมี เริ่มต้นด้วยตรวจสอบสารเคมีในคลังที่มี แสดงรายการประเภท ปริมาณ สถานที่จัดเก็บ และรูปแบบการใช้งานการรวบรวมเอกสารข้อมูลความปลอดภัยของวัสดุ (MSDS หรือ Material Safety Data Sheet) ตรวจสอบให้แน่ใจว่ามี MSDS สำหรับสารเคมีทุกชนิดใน เอกสารเหล่านี้ประกอบด้วยข้อมูลที่สำคัญเกี่ยวกับคุณสมบัติของสารเคมี อันตราย การจัดการ และขั้นตอนการกำจัด

การจัดเก็บและการติดฉลาก

จัดกลุ่มสารเคมีตามความเข้ากันได้ เก็บสารเคมีอันตรายในพื้นที่ที่กำหนดโดยมีมาตรการกักกันที่เหมาะสม ภาชนะบรรจุสารเคมีทุกกล่องควรมีฉลากชื่อ อันตราย และมาตรการการขนย้ายอย่างชัดเจน

โปรแกรมการฝึกอบรมที่มีประสิทธิภาพ

พนักงานทุกคนที่จัดการ ขนส่ง หรืออาจสัมผัสกับสารเคมีควรได้รับการฝึกอบรมเป็นประจำ โดยจะต้องครอบคลุมขั้นตอนการจัดการอย่างปลอดภัย การใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE) การตอบสนองต่อการรั่วไหล และขั้นตอนฉุกเฉิน

ตรวจสอบความเข้มขนของสารเคมี

ติดตั้งอุปกรณ์ติดตามเพื่อวัดความเข้มข้นของสารเคมีในอากาศ ประเมินการสัมผัสของพนักงานอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้แน่ใจว่ายังคงต่ำกว่าขีดจำกัด และหากเกินขีดจำกัดก็ต้องรีบจัดการตามมาตรการทันที

การเตรียมความพร้อมในกรณีฉุกเฉิน

จัดทำแผนเผชิญเหตุฉุกเฉินที่ครอบคลุมโดยให้รายละเอียดขั้นตอนที่ต้องดำเนินการในกรณีที่สารเคมีรั่วไหล หรือก่อให้เกิดเพลิงไหม้ ซึ่งควรใช้ร่วมกับการฝึกซ้อมเพื่อให้แน่ใจว่าเจ้าหน้าที่มีความพร้อมในการรับมือกับเหตุการณ์ฉุกเฉินเสมอ

มาตรการกำจัดสารเคมี

กำหนดแนวทางปฏิบัติสำหรับการกำจัดหรือรีไซเคิลขยะเคมีอย่างปลอดภัย อาจจะร่วมมือกับบริษัทกำจัดขยะที่ได้รับการรับรองเพื่อจัดการกับของเสียอันตราย

องค์ประกอบสำคัญของการจัดการสารเคมีในโรงงาน:

• อุปกรณ์ความปลอดภัย

โรงงานควรติดตั้งฝักบัวนิรภัย สถานีล้างตา และชุดกักกันการรั่วไหล ณ สถานที่จัดเก็บหรือสถานที่ที่ใช้สารเคมี

• อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE)

PPE ที่เหมาะสมจะช่วยป้องกันอันตรายและสามารถทำให้พนักงานสามารถปฏิบัติงานกับสารเคมีได้อย่างปลอดภัย ถือเป็นหนึ่งใน การจัดการสารเคมีในโรงงานที่สำคัญที่สุดพนักงานทุกคนควรได้รับการฝึกอบรมสารเคมีทุกคน

• ระบบระบายอากาศ

การระบายอากาศที่เหมาะสมจะช่วยลดความเข้มข้นของสารเคมีในอากาศ ลดความเสี่ยงในการสูดดม และลดโอกาสการเกิดปัญหาสุขภาพในระยะยาว เช่น โรคทางเดินหายใจ

• การปฐมพยาบาลและการเฝ้าระวังทางการแพทย์

นอกเหนือจากสถานีปฐมพยาบาลแล้ว การตรวจสุขภาพเป็นประจำยังช่วยตรวจจับสัญญาณเริ่มต้นของการสัมผัสสารเคมีและปัญหาสุขภาพที่เกิดขึ้น

• เอกสารประกอบ

ดูแลรักษาบันทึกการซื้อสารเคมี การจัดเก็บ รูปแบบการใช้ การฝึกอบรม และรายงานอุบัติเหตุ

มาตรฐานเกี่ยวกับการจัดการสารเคมีในโรงงาน

• ระบบการจำแนกประเภทและการติดฉลากสารเคมีที่เป็นระบบเดียวกันทั่วโลก (GHS : Globally Harmonised System for Classification and labeling of Chemicals)

GHS เป็นระบบสากลที่หลายประเทศนำมาใช้ โดยมีแนวทางที่เป็นมาตรฐานในการติดฉลากและเอกสารข้อมูล

• REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals)

ตามกฎระเบียบของสหภาพยุโรป REACH ให้ความสำคัญกับอุตสาหกรรมในการจัดการความเสี่ยงจากสารเคมีและให้ข้อมูลด้านความปลอดภัย

• มาตรฐานการบริหารความปลอดภัยและอาชีวอนามัย (OSHA)

สำหรับโรงงานในสหรัฐอเมริกา OSHA จัดทำแนวปฏิบัติเกี่ยวกับการจัดเก็บสารเคมี การจัดการ การจำกัดการสัมผัส และการฝึกอบรมพนักงาน

• ISO 14001

มาตรฐานสากลสำหรับระบบการจัดการสารเคมีในโรงงานต่อสิ่งแวดล้อม ISO 14001 สามารถนำไปใช้กับกระบวนการจัดการสารเคมีโดยเน้นการปกป้องสิ่งแวดล้อม